Ik niet. Er rinkelt nog wel een belletje. Super Tuscans zijn wijnen uit Toscane die super goed zijn maar geen officieel predikaat hebben. Ik ga straks op wijnreis naar Toscane. Dan moet ik het precies weten vind ik. Ik ga op onderzoek uit. Op zoek naar de Super Tuscans.

Zoveel faam zelfs dat ze zijn opgenomen in de Liv-ex index. Dit is een samengestelde index van de prijsontwikkeling van kwaliteitswijnen, samengesteld door de London International Vintners Exchange . De meerderheid betreft Bordeaux-wijnen, maar er zijn ook wijnen uit de Bourgogne, de Loirestreek, Champagne en enkele niet-franse wijnen zoals de Super Tuscans toegevoegd.

Tignanello

De oorsprong van de Super Tuscans ligt bij een aantal eigenwijze wijnmakers in Toscane. Piero Antinori is daar één van. In het hart van de beroemde Chianti Classico had Piero een wijndomein “Tignanello” genaamd. Chianti Classico, een DOCG dus. Met regels. Volgens de regels werd de Chianti wijn gemaakt van de druivenrassen Sangiovese en Trebbiano. Piero Antinori had echter het ideale terroir voor Sangiovese en Cabernet Sauvignon. Met de wens om een heerlijke wijn te creëren maakte hij op een dag een wijn van Sangiovese en Cabernet Sauvignon zonder Trebbiano. En liet de wijn rijpen op kleine Frans eiken vaten in plaats van op grote houten vaten. Dit mocht dus niet van de autoriteiten en zij verboden Piero zijn wijn te verkopen als Chianti Classico. Piero Antinori werd boos en heeft toch doorgezet. Er restte hem geen andere mogelijkheid om zijn wijn, de Tignanello, op de markt te brengen als tafelwijn. Een tafelwijn die veel beter was dan menig DOCG Chianti Classico vonden de mensen die de wijn proefde. En zo zijn de Super Tuscans geboren.

Heel kort samengevat zijn Super Tuscans super goede wijnen die niet voldoen aan de regels van de DOC. Voor deze wijn worden naast Sangiovese ook internationale druiven varianten gebruikt zoals Cabernet Sauvignon, Merlot, Cabernet Franc en Petit Verdot. Daarom mogen ze niet de aanduiding DOC(G) voeren en vallen ze onder de categorie tafelwijnen (Vino da Tavola) of landwijnen (IGT).

Wijnetiket

Ja en wat is nu het verschil tussen tafelwijnen, landwijnen en DOC(G)’s?

De Italiaanse wijnwetgeving in Italië is ingewikkeld. En saai vind ik. Daarom houden we het kort en eenvoudig. Aan de tafelwijn en de ICT zijn niet zoveel regels gebonden. Maar aan de DOC en DOCG wel. Regels over welke druivenrassen er wel en niet in de wijn mogen zitten, hoe lang ze moeten rijpen, welke vaten er gebruikt moeten worden, hoeveel wijnranken er per hectare moeten staan en ga zo maar door. Deze regels moeten ervoor zorgen dat de kwaliteit van de wijn zo hoog mogelijk is. Dit is natuurlijk goed maar deze regels beperken de wijnmakers ook. We beginnen met de laagste trede.

Vino da Tavola (tafelwijn)

Dit is de laagste in rang. Het enige wat je dan weet als consument is dat de wijn uit Italië komt. Behalve de kleur wordt er verder niets vermeld op het etiket. Geen oogstjaar, geen druivenras en ook geen regio. Maar als je dan een Tignanello van Antinori treft dan weet je natuurlijk precies waar de wijn vandaan komt en welke druiven er gebruikt zijn.

IGT: Indicazione Geografica Tipica (landwijn)

Dit is tafelwijn uit een bepaalde regio, bijvoorbeeld Toscane. De naam van het verwerkte druivenras en het oogstjaar staan op het etiket.

DOC: Demoniazione di Origine Controllata

Dit is vergelijkbaar met de Franse AOC. Dit zijn wijnen met een gecontroleerde herkomstaanduiding. Er zijn 320 DOC’s in Italië.

Er is omschreven:

• hoe de wijn gemaakt moet worden en in welke typen vaten deze moet rijpen;
• van welke druivenrassen de wijn gemaakt moet zijn;
• uit welk afgebakend gebied de wijn moet komen;
• op welke bodem de druivenranken moeten staan;
• de maximale druivenopbrengst per hectare;
• hoeveelheid zuren, restsuikers en minimale alcoholgehalte van de wijn.

DOCG: Denominazione di Origine Controllata e Garantita

De hoogste in rang is de DOCG. Er zijn 34 DOCG’s in Italië en 6 daarvan komen uit Toscane: Brunello di Montalcino, Carmignano, Chianti, Chianti Classico, Vino Nobile di Montepulciano, Vernaccia di San Gimignano.

Een DOCG moet aan nog strengere eisen voldoen dan een DOC:

• Een DOCG heeft een nog lagere opbrengst per hectare dan een DOC (hoe lager de opbrengst hoe geconcentreerder en beter de druiven worden)
• Een DOCG wordt gekeurd door een proeftest. Er wordt gekeken of de wijn voldoet aan de smaak, geur en kleur die kenmerkend is voor de wijn en of de wijn goed in balans is.

Super Tuscans Herkennen

Super Tuscans zijn dus tafelwijnen of IGT’s. Eerder heb ik de 5 beroemdste Super Tuscans genoemd maar hoe herken je nu de minder beroemde Super Tuscans?

Soms staat het op een sticker op een fles maar is dit altijd waar?

Hoe je Super Tuscans herkent, dat is mij een raadsel. De naam wordt nu te pas en te onpas gebruikt. Ik heb het aan een aantal professionals gevraagd. De naam van de Super Tuscans is niet beschermd. Een wijnmaker zal echter nooit zelf de naam van Super Tuscan aan zijn wijn toevoegen. Meestal is het een recensie van een journalist of een wedstrijd die van een wijn een Super Tuscan maakt. Het blijft een beetje onduidelijk dus. In Toscane ga ik een aantal wijndomeinen bezoeken met Super Tuscans dus dit ga ik zeker even vragen. Wil je meer weten over wijn proeven in Toscane? Neem dan eens een kijkje bij mijn wijnreizen.

Weet jij meer over de Super Tuscans? Laat het ons weten!

Jennifer Jernberg